Telekomda Abone Kapma Yarışı Başlıyor

Turkcell’in hakim olduğu GSM pazarında 2006’da Telsim’in yeni sahibi ve Avea, abone çalmak için yüksek maliyete razı olacak. Rekabet tüketiciye bedava konuşma süreleri, ucuz telefon ve diğer yeni hizmetlerle yansıyacak.

11 milyar dolarlık Türk telekom sektörü özelleştirme, hisse satışı, toptan satış ve yönetim revizyonları ile fırtınalı günler yaşıyor. Ayda 600 milyon dolar gelir kaydeden üç GSM operatörü, 2006’da birbirlerinden “abone kapma” yarışına girecek. Baş döndürücü rekabet vatandaşa bedava konuşma süreleri, operatörlerin kampanyalı telefon satışları ve yeni hizmetler şeklinde geri dönecek. 2006’da uzak mesafe telefon rekabetinin de canlanması bekleniyor. Telekom’un rakipleri özellikle kurumsal pazarda kendini gösterecek. Telekomdaki gelişmelerin mobil tarafı oldukça hareketli. Turkcell’in yüzde 13.22 hissesi artık Rus Alfa’nın kontrolünde. Telsim 13 Aralık’ta yeni sahibini bulacak. Avea’da ise yeni yönetimin, rakiplerinden “Bir adım öne geçme” planları sır gibi saklanıyor.Vodafone 3G lisansı ile ilgili

Bu süreçte cep telefonlarından görüntülü görüşmeden, televizyon ve film izlenmesine kadar birçok yenilik içeren 3’üncü nesil (3G) lisanslar büyük önem taşıyor. Turkcell, Telsim ve Avea, Ulaştırma Bakanlığı’nın “haydi” demesini bekliyor. Bakan Binali Yıldırım’ın 2006’da verileceğini açıkladığı 3G lisansları ile Vodafone başta olmak üzere yabancı yatırımcılar da ilgileniyor.
Öte yandan 17 Aralık 2004’ten bu yana verilen Uzak Mesafe Telefon Hizmeti (UMTH) lisansını alan 44 operatörün mevcut durumu parlak değil. Üç operatör lisansını iptal ettirdi, İsveçli telekom devi Tele2 operasyonunu durdurdu. Ancak Türk Telekom’un özel ele geçmesiyle sabit hat tarafında da oyun yeni başlıyor.Yeni oyuncuların iştahı önemli
Ernst&Young Türkiye Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı Can Deldağ, taşların yerine oturduğu görüşünde. Daldağ, “Telsim’in satışıyla beraber oyuncular belli olacak. Telekom sektörü yeni yıla yeni dengenin oyuncularıyla girecek. Türk Telekom’un özelleştirilmesiyle birlikte katma değerli hizmetler artacak. GSM’e de daha kaliteli bir rekabet gelecek” dedi. Deldağ, ekonomik gelişmeyle birlikte GSM operatörlerinin abone başı aylık ortalama gelir rakamlarının artacağını belirterek, “Gelir rakamı 2006’da yüzde 10 artacaktır. Özellikle Telsim’in yeni oyuncusunun ve Oger’nin Türkiye pazarına yatırım iştahına bağlı olarak, yeni abone satın almak üzere katlanacakları maliyet daha yüksek olabilir” diye konuştu. ‘Telekom girişimcisi ölmek üzere’
Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği Genel Sekreteri Rıdvan Uğurlu ise telekom sektöründe eksik kalan tek şeyin serbestleşme olduğunu söyledi. Uğurlu, “Evet bizim dünya çapında büyüklüklere ulaşmış şirketlerimiz var ancak yeni şirketler ortaya çıkarmak lazım. Yeni şirket nasıl çıkar, serbestleşmeyle çıkar” dedi. Uğurlu’ya göre Türkiye, telekomünikasyon alanında girişimcisini kaybetmek üzere. Tabloyu şöyle çiziyor; “Şirketler personel aldı, yatırım yaptı ama ortada bir şey yok. Herkes hayatta kalmaya çalışıyor. Tehlikeli bir yaklaşım görüyorum. Bu işletmelerin 6 ay bile duracak halleri kalmadı.”

Profesyonellerin de hevesi kırıldı
Sabancı Telekom’un eski Genel Müdürü ve Esas Holding’in yeni “liberosu” Çağatay Özdoğru, özel telekom şirketlerinin heveslerinin kırıldığı düşüncesinde. Özdoğru, “Pazar niye serbestleşmedi, Türk Telekom (TT) yüksek fiyata satılsın diye. Bu gözle bakarsak strateji sonucunda doğru şey elde edildi. Ama öbür tarafta özel sektör istediğimiz gibi gelişemedi. Bu ne kadar doğru ileride göreceğiz. Pazar hızla açılamadığı için de yatırımcıların keyfi kaçtı, hevesleri kursaklarında kaldı” dedi. Pazarın gelişememesi sadece yatırımcının değil, profesyonellerin heveslerini de kırıyor. Özdoğru, Haziran ayında Sabancı Telekom’dan ayrıldı. Geçen hafta da Sabancı Telekom’un Koç Grubu’na satılacağı açıklandı. Özdoğru, kurucusu olduğu Sabancı Telekom’u şimdi, “İsteyeni olan güzel bir gelin adayı”na benzetiyor. Koç gibi bir grubun bu geline talip olmasından da gururlu.

İşte uzun süredir beklenen telekom lisansları
Yeni altyapı işletmeciliği lisansı: Altyapı işletme lisansı yönetmeliği bu ay başında yayınlandı ve hizmetin bölgesel asgari değerleri belirlendi. Lisans bedeli Marmara Bölgesi’nde 175 bin YTL.
Yerel ağın paylaşıma açılması: İnternet servis sağlayıcı, ses gibi lisans sahibi olanlar şirketler Türk Telekom hattını kiralayarak uzak mesafe telefon görüşmesi ve ADSL hizmeti verebilecek. ADSL pazarının rekabete açılmaması durumunda Telekom’un tekelleşebileceği iddiaları var.
Kablo TV lisansı: Türk Telekom altyapısının en önemli alternatifi Kablo TV altyapısı. Çünkü Kablo TV altyapısı üzerinden sadece TV değil, hızlı İnternet ve telefon gibi diğer hizmetleri de vermek mümkün.
Kablosuz genişbant İnternet lisansı: “50 kilometre menzilli kablosuz İnternet” denilen WiMax, yani kablosuz İnternet erişim şebekesinin kurulması için lisans çalışması yapılıyor.
Rehberlik hizmeti işletmeciliği lisansı: Türk Telekom’un dakikası 54 yeni kuruş olan 118 bilinmeyen numaralar hizmetine alternatif geliyor. 2006’dan itibaren özel sektör bu alanda faaliyet gösterebilecek.
Kablosuz İnternet noktaları (Hotspot) izni: Kısa bir süre önceye kadar kamuya açık alanlarda sadece kablosuz İnternet erişimi hizmeti sadece Telekom verebiliyordu. Artık özel sektörün de izni var.

Telekomda 2009’a kadar tahminler

2005

2006

2007

2008

2009

Sabit telefon hattı (bin)

19,476

19,341

19,207

19,068

18,974

Mobil hat (bin)

41,781

45,394

48,705

51,32

53,752

Genişbant İnternet abonesi (bin)

1,073

1,604

2,114

2,605

Kaynak: Pyramid Research, IDC, EIU