2000 Yılında çıkarılmış olan 4502 sayılı Kanun gereği, Türk Telekom’un Telefon ve Altyapı hizmetlerindeki tekel haklarının 01.01.2004 tarihinde sona ererek, telekomünikasyon alanında tam serbestliğe geçileceğini sanırım çoğunuz duymuşsunuzdur.
Hal böyle iken ve hepimiz bir kaç gün sonra tam serbestliğe geçileceğini düşünürken, 22.12.2003 tarihinde Ulaştırma Bakanımızın yaptığı basın toplantısında söylediklerine şaşırdık. Sayın Bakanımız, serbestleşmenin ülkemize ve vatandaşlarımıza neler kazandıracağını çok güzel ifade etti. Türk Telekom’u ayakta tutmak için vatandaşlarımızı serbestleşmenin getireceği yararlardan mahrum bırakmayacaklarını söyledi. Ardından da sektörde karışıklık olmaması için serbestleşmenin kademeli olarak gerçekleşeceğini belirtti. Bu kadar yararlı olacak serbestleşmeye neden kademeli geçilmesi gerektiğini pek anlayamamakla birlikte, her halde bürokrasideki gecikmeler nedeni ile birkaç haftalık bir gecikmeden söz ediliyor diye düşündük.
Ancak bu masum düşüncemizin doğru olmadığını Telekomünikasyon Kurumu Başkanı Sayın Ömer Arasıl’ın 25.12.2003 tarihinde yaptığı basın toplantısında söylediklerinden anladık. Sayın Arasıl, lisansların 2004 yılı içerisinde kademeli olarak verileceğini söyledi.
Ömer Arasıl’ın verdiği takvime göre 2004’e yayılan hizmetler şöyledir;
Uzak Mesafe Telefon Hizmeti A, B ve C kategorileri
Ortak Kullanımlı Telsiz Hizmetleri
Sabit Kablosuz Erişim Hizmeti
Kablo TV Platformu İşletmeciliği
Altyapı İşletmeciliği
Ancak bu lisansların verilmesi ve sektörde karışıklık yaşanmaması için gerekli düzenleme çalışmalarının büyük ölçüde tamamlanmış olduğunu biliyoruz. Bu çalışmaların durumunu Derneğimiz www.telkoder.org.tr.tr adresinde yer alan web sitemizden görebilirsiniz Telekomünikasyon Kurumu bu çalışmaları bu yıl bitireceğini kendi yayınladığı 2003 iş planında da belirtmiş ve bu plana uymak için yoğun bir şekilde çalışmıştır. O zaman ister istemez bu ertelemenin arkasında başka gerekçelerin olduğunu düşünüyoruz.
İsterseniz yeni gündeme gelmiş gibi kamuoyuna sunulan yukarıdaki hizmetlerinin durumunu tek tek inceleyelim.
Uzak Mesafe Telefon Hizmeti : 01.01.2004 tarihinden itibaren, Telefon Tekelinin kalkacağı 4 yıl öncesinden belli idi. Bu nedenle Telekomünikasyon Kurumu bu konudaki lisansların verilmesi için gereken koşulları ve lisans bedellerini tesbit etmiştir. Nitekim Telekomünikasyon Kurumu yetkilileri bu bedellerin onaylanması için Bakanlığa gönderdiklerini belirtmektedirler. Bu konudaki gerekli düzenlemeler olan “Erişim ve Arabağlantı Yönetmeliği” yürürlüktedir. “Numaralandırma Yönetmeliği” çalışmaları ise tamamlanmış ve yayınlanmayı beklemektedir. Lisansların verilmesinin ertelenmesinin gerekçesi bulunmamaktadır.
Ortak Kullanımlı Telsiz Hizmetleri : Bu konudaki çalışmaların bitirilerek lisansların verilmesi, Telekomünikasyon Kurumu 2003 İş planında Eylül ayı sonu olarak belirtilmiştir. Nitekim Telekomünikasyon Kurumu çalışmalarını zamanından önce tamamlayarak, lisans bedellerinin onaylanması için Ulaştırma Bakanlığına Haziran ayı içerisinde gönderilmiştir. Bu onay Bakanlıkta gerekçesiz olarak bekletilmektedir.
Sabit Kablosuz Erişim : Bu konudaki çalışmaların bitirilerek lisansların verilmesi, Telekomünikasyon Kurumu 2003 İş planında Kasım ayı olarak belirtilmiştir. Telekomünikasyon Kurumu bu konudaki çalışmalarının tamamlamak üzeredir. Ertelenmesi için bir gerekçe bulunmamaktadır.
Kablo TV Platformu İşletmeciliği : Katma Değerli Hizmetlerden birisi olarak tanımlanan bu hizmet için lisans verileceği daha 1994 yılında çıkarılmış olan 4000 sayılı Kanun’da belirtilmiştir. Yine Telekomünikasyon Kurumu’nun 2003 yılı çalışma planında bu hizmet için lisans verilmesi Kasım ayı olarak belirtilmiştir. Telekomünikasyom Kurumu, bu hizmet için lisans verilmesine yönelik tüm hazırlıklarını tamamlamıştır. Lisansın derhal verilmemesi için hiç bir gerekçe bulunmamaktadır.
Altyapı İşletmeciliği : 01.01.2004 tarihinden itibaren, Altyapı Tekelinin kalkacağı 4 yıl öncesinden belli idi. Bu nedenle Telekomünikasyon Kurumu bu konudaki lisansların verilmesi için gereken koşulları ve lisans bedellerini tesbit çalışmalarına devam etmektedir. Bu konudaki gerekli düzenleme olan “Geçiş Hakkı Yönetmeliği”çalışmaları ise tamamlanmak üzeredir. Lisansların verilmesinin bir iki aydan öteye ertelenmesinin gerekçesi bulunmamaktadır.
Yukarıda da belirtildiği gibi, bu hizmetlerin Türk Telekom A.Ş. dışındaki Serbest İşletmeciler tarafından verilebilmesi, yeni gündeme gelen bir konu değildir ve bu lisansların geciktirilmesi için bir gerekçe bulunmamaktadır. Ülkemiz için büyük önem taşıyan bu tür açıklamaların, tam serbestleşme tarihine bir kaç gün kala yapılmasını büyük talihsizlik olduğunu düşünüyoruz.
Bu lisansların ertelenmesi, pek çok açıdan sorun yaratacaktır. Birincisi, çok daha önceden çıkarılmış Kanun’lara ve çeşitli aşamalarda Devletin kurumları tarafından ilan edilmiş olan serbestleşme plan ve programlarına inanarak gerekli hazırlıklarını yapmış olan yerli ve yabancı yatırımcılar iş yapamaz durumda kalacaktır. İkincisi, özellikle telefon hizmetleri alanında İnternet Telefonu teknolojisini kullanarak faaliyet gösteren kayıt dışı firmaların faaliyetleri artarak devam edecek, bundan hem ülkemizin vergi gelirleri olumsuz etkilenecek, hemde lisans alamadığı için faaliyet gösteremeyen ciddi yatırımcılarımız haksız rekabete maruz kalacaklardır. Üçüncü ve en önemlisi ise, vatandaşlarımızın serbestleşmenin getireceği hizmet çeşitliliği, seçme özgürlüğü, kalite ve fiyat avantajlarından yararlanması ertelenmiş olacaktır.
Vatandaşlarımızın serbestleşme ile kavuşacakları hizmet çeşitliliği, kalite ve ucuz fiyatlardan bir an önce yararlanmalarını sağlayabilmek için, bu lisansları bir an önce vermelerini Telekomünikasyon Kurumu’ndan ve Ulaştırma Bakanlığı’ndan bekliyoruz.
* Rıdvan Uğurlu – Telkoder Genel Sekreteridir.
