1.5 yıldır Türk Telekom’un satılmasını bekleyen özel telekom şirketleri, yeni alıcının özel sektör tekeli haline dönüşmemesi için önlem alınmasını istiyor. Şirketler ihalenin ‘iptal’ ihtimalinden de endişeli.
1 Mayıs 2004’ten bu yana Türk Telekom’la ara bağlantı tartışması yapan özel telekom şirketleri, özelleştirmenin ardından strateji belirlemeye ve “istekler listesi” oluşturmaya başladı. Telekom şirketi dernekleri, Türk Telekom’un yeni sahibi ile imtiyaz sözleşmesi imzalanmadan yeni alıcının özel sektör tekeli haline dönüşmemesi için önlem alınmasını istiyor. Sektör temsilcileri, “Özelleştirme çarpık yapılırsa Türk Telekom’un etrafında bir sürü cılız şirket oluşur. Küçük şirketlerin kafasına yumruk indirmeyin. Pazardan herkes pay alsın” mesajı verecek. Sektör temsilcileri önümüzdeki hafta bir basın toplantısı ile sorunlarını anlatacak.
Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) Genel Sekreteri Rıdvan Uğurlu, devlet tekelinin özelleştirmeden sonra özel sektör tekeline dönüşmesinden endişe ettiklerini söyledi.
Yüzde 45 mi, yoksa sektör mü?
Uğurlu, “Dönüşürse rekabet çok daha çetin olacak. Bunun önüne geçmenin yolu rekabeti sağlamaktan geçiyor. Devletin şunu düşünmesi lazım: Türk Telekom’da kalan 45 hissesi mi, yoksa Türk halkının daha ucuz, kaliteli bir hizmet alması mı önemli” diye konuştu. Uğurlu, “Hükümetin şu ana kadar Türk Telekom’un aman değeri düşmesin diye korumacı bir tutumu vardı. Bugünden sonra tutumunu değiştirmesi lazım” dedi.
Tüm Telekomünikasyon İş Adamları Derneği (TÜTED) Başkanı Murat Dikici ise Türk Telekom özelleştirmesinin serbestleşmede gecikmelere neden olduğunu ve çeşitli lisanslama çalışmalarının bakanlıklarda beklediğini belirtti. Dikici, “Türk Telekom özelleştikten sonra bunlar yapılırsa sıkıntı olacak. Özelleştirme süreci tamamlanmadan özel telekom firmalarının sorunlarının çözülmesini istiyoruz” dedi.
İptal edilirse yeni sancı başlar
Uzak Mesafe Telefon Hizmeti veren Milleni.com’un Genel Müdürü Tuğrul Cora, Türk Telekom’un devlete ait olması nedeniyle Telekomünikasyon Kurumu’nun (TK) şimdiye kadar belirli bir yere kadar zorlayıcı olabildiğini söyledi. Cora, “Uygulamalarda yaptırım gücü açısından zayıflıklar gördük. Ancak artık TK’nın gücü, kuvveti daha da artacaktır. TK işin hakemliğini yapacak kurum” dedi. Cora, önümüzdeki dönemde ara bağlantı ücretleri ve Türk Telekom tarifesinin rekabete uygun şekilde düzenlenmesi gerektiğini söyledi.
Atlas Online Genel Müdürü Erdal Tanıl ise siyasi otoritenin sektörün önünü tamamen açmasını beklediklerini söyledi. Tanıl, “Özel sektör tekeli, devlet tekelinden daha tehlikelidir. Bugün hakikaten bunun daha büyük tehlike olduğunu gözlemliyoruz. Özelleştirme sonuçlanıyor gibi görünüyor ama bu ülke için başka riskler de taşıyor. İptal süreci başlarsa sektör için ayrı bir sancı olacaktır. Gönül isterdi ki hiç bunlara girilmesin” diye konuştu.
Özel telekom şirketleri 5 konuda gelişme bekliyor
ARA BAĞLANTI: Türk Telekom ara bağlantı ücretlerini indirsin… Özel telekom şirketleri Türk Telekom’un Türkiye’ye yayılını altyapısını kullanmak için dakika başına para ödüyor. Bu ücrete ara bağlantı ücreti deniliyor. Şehirlerarası ya da milletlerarası telefon görüşmesi yaptıran bir şirket Türk Telekom’a alan içinde dakika başına 41 bin 100, alan dışında ise 59 bin 100 lira ödüyor. Telekomünikasyon Kurumu’nun referans tarifesine bu ücret şu anda alan içi 34 bin, alan dışı 51 bin lira olmaydı. Firmaların isteği alan içi 14 ve alan dışı 18 bin lira.
TÜRK TELEKOM TARİFESİ: Türk Telekom tarifelerini daha fazla indirmesin… Özel telekom firmaları açısından ara bağlantı kadar Türk Telekom’un ücret tarifeleri de çok önemli. Türk Telekom ara bağlantı ücretini indirdikten hemen sonra tarifelerini de ucuzlatırsa özel telekomcuların rekabet şansı fazla kalmayacak. Türk Telekom geçen yıl tarifelerinde tarihi indirim yaptığında “doğmayan sektörü öldürmekle” eleştirilmişti.
A VE B TİPİ LİSANS: A ve B tipi Uzak Mesafe Telefon Hizmetleri (UMTH) lisansları hizmet vermeye başlasın… UMTH lisansları 1 Mayıs 2004’te A, B ve C tipinde dağıtıldı. Ancak firmalar şu anda sadece C tipi lisans hizmeti verebiliyor. Çünkü Türk Telekom’un altyapısı hazır değil. C tipi lisansta aranacak kişinin numarası tuşlanmadan önce 0811’li bir numara aranmak zorunda. Yani biraz zahmetli. B tipinde ön kod sayısı 4’e iniyor. A tipinde ise hiçbir ön kod yok.
KABLO TV: Kablo TV lisansları verilsin… Rekabet Kurulu’nun önerisiyle Kablo TV, Türk Telekom’dan ayrılarak 1 Temmuz 2005 itibariyle Türkiye’nin uydularını işleten Türksat’a bağlantı. Hizmetin yürütüldüğü illerde halen 2.5 milyondan fazla aboneye Kablo TV hizmeti verilebilir altyapı hazır. Kablo TV şebekesi, sabit telefon şebekesinin alternatifi. Kablo TV üzerinden telekom hatları üzerinden yapılan her şey yapılabiliyor. Örneğin telefon görüşmesi. Bu lisansı alan firma 2.5 milyon noktada ara bağlantı maliyeti olmadan ses görüşmesi yaptırabilir.
ALTYAPI İHALESİ: Özel şirketlerin altyapı şebekesi kurulmasına izin verilsin… Halihazırda Türk Telekom’un Türkiye genelinde kurduğu bir telekom altyapısı var. Bu nedenle özel telekom firmaları Türk Telekom’a mahkum. Başka firma ya da firmalar da altyapıyı kurarsa altyapıda tekel ortadan kalkacak.
