Yusuf Ata Arıak : Herkes İçin Öğretici Bir Dönem Oldu

Telkoder ve Tüketiciler Birliği, Danıştay’ın Türk Telekom yeni fiyat tarifesinin uygulanmasının durdurulması konusunda ortak bir basın toplantısı düzenlediler. Tüketiciler Birliği, yılbaşından bu yana düzenledikleri kampanyalarla ilgili bilgi verirken, Telkoder yetkilileri “uzlaşma aramak herkes için faydalıdır” dediler.

Cuma günü, Telekom sektörüne ilginç bir haber ulaştı. Türk Telekom’un 2007 başında duyurduğu ve mart ayından itibaren geçerli olduğunu açıkladığı yeni tarifesinin yürütülmesi, Danıştay tarafından durdurulmuştu. ATO, EMO, Tüketiciler Birliği ve Telkoder tarafından mahkemeye taşınan konu, Telkoder’in TK’nın ilgili onay kararının yürütülmesini durduruyordu.

Tabi ortaya pek çok soru çıkıyor. Mesela bundan sonra hangi tarife uygulanacak ya da yeni tarife yapılabilir mi? Ya da yürütme neye göre durdurulmuştu ya da TK bu durumda nasıl davranacak ya da TT’nin az ya da çok ödeyen tüketicilerle nasıl hesaplaşacak?

İşte bugün bütün bu soruların cevaplarını Telkoder ile Tüketiciler Birliği’nin ortak düzenlediği toplantıda aldık. Toplantıda Telkoder ve Tüketiciler Birliği ayrı ayrı düzenledikleri kampanya ve davalar hakkında bilgi verdiler.

Tüketiciler Birliği adına konuşan Avukat Bülent Deniz, kampanyada çeşitli gruplardan mesela Fenerbahçe’liler ya da Çarşı Grubu (Beşiktaş) gibi futbol taraftarlarından destek aldıklarını, maçlarda pankart bile açıldığını anlattı. Deniz, tarifeyi protesto için 200.000 imza topladıklarını ve bu imzaları 8 mayısta TK’ya teslim ettiklerini hatırlatırken,

1 mart sonrası uygulanmaya başlanan tarifenin hemen şimdi durdurulması ve tüketicilerden alınan paraların geri iade edilmesi lazım.

dedi. Ancak Telkoder Başkanı Arıak, idari kararın yürütmeyi durdurduğunu ama fazla alınan ücretlerin ancak esas karar verilmesi sonrası ve tüketicilerin tek tek dava açması sonucu alınabileceğini açıkladı. Konuyla ilgili olarak, Telkoder Başkanı ile konuştuk;

Bugün Telekom alanındaki şirketler olarak Tüketiciler Birliği ile ortak toplantı yapıyorsunuz. Bunu bize anlatır mısınız?

Yusuf Ata Arıak : Bu dönemin, kamuoyu ve sivil toplum örgütleri açısından eğitici ve seviye atlatıcı bir özelliği oldu. Eskiden örneğin tüketici örgütleri zamlara karşı birbiri ile yarışırcasına dava açarlardı. Bu davaların bir çoğu birbiriyle çelişirdi. Bu dönemde ise tüketici örgütleri ile diğer meslek örgütleri ve tabi ki Telkoder, birlikte bilgi paylaştılar. Davaların birbirine zarar vermesi engellendi ve tüketici öğrendi.

Ayrıca tüketici sadece bir kerelik zamdan korunmasının yetmediğini öğrendi ve uzun vadeli tüketici korunmasının ancak serbestleşme ile olacağı anlaşıldı. Eskiden telekoma zam olduğunda tüketici “indirin” derdi. Şimdi “rekabet olsun, serbestleşme olsun” diyor. Ancak tüketici hakkının böyle korunacağı anlaşıldı.

Bu açıdan bakıldığında bir bilgi paylaşımı dönemi oldu. Herkes kendi alanında (tüketici derneği tüketici için, EMO meslek örgütü olarak, Telkoder serbestleşme anlamında) çalıştı. Daha olgun ve daha sorumlu bir çalışma yapıldı. Kullanılan bilgiler herkesin kendi alanından geldi. Hukuktan ustalıkla yararlanma açısından sivil toplum örgütleri büyük bir mesafe aldılar.

1 hafta içinde bir yandan 2004’deki tarifenin iptali, öte yandan yeni tarifeye yürütme kararı, Danıştay’ın aynı dairesinde görüşüldü. 2004 tarifesinin iptali için yapılan başvuru reddedilirken, 2007 için yapılan kabul edildi. Bu da hukuktan 2004’e nazaran 2007 yılında daha bilinçli yararlanıldığının açık bir göstergesidir.

Türk Telekom’un 2004’de açıkladığı fiyat tarifesi sanki bir tepki tarifesiydi. Alternatif Telekom firmaları daha pazara bile dosdoğru girmeden Türk Telekom % 80 indirim yapmıştı. Oysa 2007 tarifesi daha farklı isimlendirildi. Dengeleme yani rebalancing.. Buna ne diyorsunuz?

Yusuf Ata Arıak : Herkes yaptığına çeşitli şekilde isimlendirebilir. İlk bilgilerle, danıştayın kararını incelediğimiz zaman 2 noktanın karara dayanak olduğu anlaşılıyor.

Çapraz Sübvansiyon : Yani 2,5 Buna senedir enflasyon oldu diyerek rekabetin olmadığı şehiriçi ve sabit ücrete zam için gerekçe oluşturulacak ama rekabetin olduğu diğer hizmetler için ise % 57’ye varan indirim yapılacak. Yani bir yandan aldığı ile diğer tarafı kapatacak.
Maliyete dayalı tarife yapılması gerekirken, maliyeti dikkate almayan fiyat yöntemi uygulanması.

Bunlar mahkemenin tespitleri. Eğer bir dengelenme yapılacaksa, yukarıdaki durumlar ortaya çıkarılmadan yapılmalıydı. Geri kalan her şey iddiadan ibarettir.

Peki bundan sonra ne olacak ? 2004 Tarifesine geri dönülecek ama Türk Telekom’un enflasyona karşı yeni bir tarife yapması gerekiyorsa, o nasıl olacak?

Yusuf Ata Arıak : Yeni bir tarife bu dava esastan sonuca ulaşmadan mümkün değil. Ama yeni tarifenin yapılacağı zaman hem TT, hem de TK’ya şunları söyleyebiliriz. Uzlaşma aramak herkese faydalıdır. Keşke TT bizimle konuşsaydı. TK için ise bizim görüşümüzü almak zaten görev gereğidir.

Yani TK sizi dinlemedi mi? TK’nın bu konuda hatası var mı?

Yusuf Ata Arıak : TK bizi dinlemesi gereken zaman düşüncemizi almadı. Bizim fikrimizi alması gereken zaman yerine kendi kararlarını belirledikten sonra bizimle konuştular. Bu durumun özeti şudur ; Danışmaktan sorun çıkabileceğini sananlar, danışmamaktan çok daha büyük sorun çıkabileceğini görmüş oldular. Ortaya çıkan bu dersin gelecekte kullanılmasını dileriz.

TK siyasi iradeye çok hassas bir şekilde kurulmuştur. Diğer bağımsız idari kuruluşlara göre, özerkliği daha sınırlı. Onun için yapamadıklarında öncelikle siyasi iradeyi sorumlu tutmalıyız.

Bu son gelişmede bizler kadar, TK da gerekli yararı sağladı diye düşünüyoruz.

Yusuf Bey bir de, bugünkü basın toplantısından sonra bir yönetim kurulu toplantısı yaptığınızı duyduk. Ne karar aldınız?

Yusuf Ata Arıak : Sektör toplantısında bundan sonraki süreci yönetmek konusunda tam yetki aldık. Bu ocak ayındaki yetkilendirmenin yenilenmesidir.

Sektör tam güven ve desteğini verdi. dayalı olarak sektörün önünü açacak, bütün görüşmeleri güvenle, yetkiyle ve süratle yapacağız.