Yusuf Ata Arıak : “Yeni kanunla birlikte lisans alma kavramı artık ortadan kalktı. Yeni kanuna göre telekomünikasyon hizmeti vermek isteyen işletmeciler numara, frekans gibi kıt kaynak kullanmıyorlarsa Kuruma bildirimde bulunarak işe başlayabilecekler.”
Röportajın ilk bölümünü Arıak : Rekabet Öncesi 1 dak ABD görüşmesi 120 Kuruşken, Bugün 7 Kuruş – 1 başlığı altında okuyabilirsiniz.
Sabit telefon hizmetleri konusunda şehiriçi ses hizmetleri 10 mayıs 2009 itibariyle rekabete açıldı. Bu konudaki gelişmeleri, serbest telekom işletmecilerin derneği olan Telkoder’in Başkanı Yusuf Ata Arıak ile konuşmaya devam ediyoruz.
turk.internet.com : Uzak mesafe telefon işletmeciliğinde, bundan sonraki süreç nedir? Bu sürecin adimlari belli mi? Bu arada UMTH tanımlaması artık değişecek mi? Yeni sözlesmeler mi imzalayacaksınız? Yeni lisans ücretleri ödenecek mi?
Yusuf Ata Arıak : Yeni kanunla birlikte lisans alma kavramı artık ortadan kalktı. Yeni kanuna göre telekomünikasyon hizmeti vermek isteyen işletmeciler numara, frekans gibi kıt kaynak kullanmıyorlarsa Kuruma bildirimde bulunarak işe başlayabilecekler.
Kanuna göre önceden lisans sahibi olanlar ise bildirimde bulunmuş sayılıyorlar. Onun için şimdilik numara istemeden şehiriçi dahil olmak üzere çağrı başlatma hizmeti vermek isteyen işletmeciler bu hizmete hemen başlayabilirler.
Ancak bu hizmet için Türk Telekom santrallerinde ayarlama yapılması lazım. Kanunun yetkilendirme bölümünün 10 Mayıs’ta yürürlüğe gireceği altı ay öncesinden belli olduğu için, Türk Telekom’un bu ayarlamaları şimdiye kadar yapmış olmasını umuyoruz.
UMTH, STH gibi isimleri kullanmaya devam edebiliriz ama artık bunlar yasal sınırları ifade etmeyecek, sadece hangi hizmet olduğunun daha kolay anlaşılması için istenirse kullanılabilecek.
Yeni kanun gereğince, bildirime tabi hizmetler için işletmeciler herhangi bir ücret ödemiyorlar.
Turk.internet.com : Sabit numara taşınabilirliği de başlıyor mu?
Yusuf Ata Arıak : 2008’in Kasım ayında başlayan Mobil Numara Taşınabilirliği’nin rekabete olan olumlu etkisi herkes tarafından açık bir şekilde görüldü. Sabit Numara Taşınabilirliği uygulamasının da aynı şekilde sektöre büyük fayda sağlayacağına inanıyoruz.
Sabit Numara Taşınabilirliği’nin ilk uygulaması ile sabit telefon aboneleri adreslerini değiştirmeden işletmecilerini değiştirebilecekler. Örneğin aldığı hizmetten memnun olmayan bir Türk Telekom abonesi, numarasını değiştirmeden başka bir işletmeciden hizmet alabilecek. Ancak numaraların taşınabilmesi için Alternatif işletmecilere bir an önce abone numarası tahsis edilmesi gerekiyor. Yoksa verilmemiş numaranın taşınması da tabii mümkün olamaz.
Sabit Numara Taşınabilirliği aslında yasal olarak 9 Mayıs 2009 tarihinde başlamış durumda. Ancak yukarıda belirttiğimiz nedenle fiili olarak uygulanamıyor. Sabit Numara Taşınabilirliğinin en geç üç ay içerisinde fiili olarak uygulanmaya başlamasını bekliyoruz.
turk.internet.com : Ulaştırma Bakanı 30 tane UMTH firmasından bahsetti. Bu kadar firma var mı?
Yusuf Ata Arıak : Rekabet tüketiciler için her zaman iyidir. Toplam 45 firma UMTH (Uzak Mesafe Telefon İşletmecisi) lisansı almıştı ama geçmişteki olumsuzluklar nedeniyle bunların bir kısmı lisanslarını iade ettiler. Bugün resmi olarak 32 firmanın UMTH lisansı devam ediyor görünüyorsa da bunların sadece 15-20 tanesi aktif. Şehiriçi hizmetini geniş çapta vermeyi düşünenlerin sayısı ise 5-6 civarında.
turk.internet.com : Mobil sektördeki firmalarla şehiriçi konusunda neler yaşıyorsunuz? Sistem normal yürüyor mu?
Yusuf Ata Arıak : Alternatif işletmecilerin şehiriçi telefon hizmeti vermelerinin, mobil taraftaki işletmecilerle bir ilgisi bulunmuyor. Mobil işletmecilerin bazılarının zaman zaman alternatif işletmecileri de ilgilendiren davranışları oluyor ama yetkili kurum olan BTK bunlara müdahale ederek düzeltiyor.
Aslında mobil tarafla ve Türk Telekom’la ilgili en önemli sorun son aylarda ortaya çıkan sınırsız tarifelerle ilgili. Alternatif işletmeciler cep telefonu işletmecilerine ve Türk Telekom’a dakika üzerinden arabağlantı ücreti ödemek zorunda iken, bu işletmeciler kendi abonelerine dakikaya bağlı olmayan sınırsıza yakın tarifeler sunuyorlar.
Bu durumda alternatif işletmecilerin bu tarifeler ile rekabet edebilme ve piyasaya girebilme imkanları ortadan kalkıyor. Kurumun acil olarak bu duruma da müdahale ederek, alternatif işletmecilere bu tarifeler ile rekabet edebilme ortamı yaratacak yeni arabağlantı ücreti yöntemleri belirlemesi gerekiyor.
turk.internet.com : BTK tarafindan 1 ay kadar önce ara bağlantı fiyatları yeniden düzenlendi. Bu düzenlemeyi nasıl karşıladınız?
Yusuf Ata Arıak : BTK’nın yeni düzenlediği arabağlantı ücretleri doğrusu bizi biraz şaşırttı. Mobil tarafta önemli düşüşler yapılırken, sabit taraftaki arabağlantı ücretleri değişmedi. İşletmecilerin birbirlerine uyguladıkları arabağlantı ücretleri toptan ücretlerdir ve bu ücretlerin belirlenmesinde en doğru yöntemin maliyet esasına göre yapılması olduğunu AB ve diğer tüm ülkeler kabul ediyor.
Bizde ise bu ücretlerin maliyet esasına göre tesbit edilmediğini biliyoruz. Diğer ülkelerle kıyaslama yöntemi uygulandı ise, AB ortalamasına göre yüzde yirmi daha pahalı olan sabit arabağlantı ücretlerinin düşürülmesi gerekirdi. Mobil tarafta AB ortalamasının yüzde altmış daha altında olduğumuzu düşünürsek, durumun ciddiyeti daha iyi anlaşılabilir.
