Geçen hafta Serbest Telekom Şirketlerinin temsilcisi Telkoder ile Tüted başta diğer Telekom sivil toplum örgütleri bir basın toplantısı yaparak Türk Telekom özelleştirmesinin yanı sıra, kablo internet altyapısının da serbest bırakılması gerektiğini kamuoyuna açıkladılar. Konuyla ilgili olarak Telkoder Başkanı Yusuf Ata Arıak ile konuştuk.
Türk Telekom özelleştirme ihalesi 1 temmuzda yapıldı. Oger Telecom’un kazandığı ihalenin işlemleri de o günden bu yana sürüyor. Ancak diğer tarafta, bekleyen bazı konular var. Bunlardan birisi Kablo internet altyapısının Türk Telekom’dan ayrılması.
Hatırlayacaksınız;
Rekabet Kurumu’nun geçen yıl verdiği karar Kablo ve ADSL şebekelerinin ayrılması yönündeydi.
Ancak o günden bu yana bu yönde fazla ileri gidilmedi. Rekabet Kurulu kararı üzerine, Kablo yapısı Turksat firmasına devredildi ama tarifeleri hala Ulaştırma Bakanlığında bekliyor. Henüz onaydan çıkmadı. (Bkz : Kablo İnternet Asgari Bedel Ulaştırma Bakanlığında Bekliyor)
Geçen haftanın bu konudaki önemli bi gelişmesi, başını Telkoder’in çektiği telekomla ilgili sivil toplum örgütlerinin gerçekleştirdikleri basın toplantısıydı. Bu toplantıyı size ayrıca sunmuştuk.
(Bkz Telekomcular, Sektörün Önü Açılsın İstiyor)
Bu yazımızda, Telkoder’in Türk Telekom özelleştirmesine bakış açısını okuyacaksınız.
Turk.internet.com: Önce Telkoder’ in Türk Telekom özelleştirmeye bakış açısını soralım. Genel anlamda nasıl bakıyorsunuz?
Yusuf Ata Arıak : TELKODER telekomünikasyon’da serbestleşmeden yanadır. Telekomünikasyon’ da serbestleşme, Türk Telekom’ un özelleşmesini de kapsar, çünkü serbestleşme tek işletmeciliği ve devlet işletmeciliğini ortadan kaldırmak demektir; özelleşen eski ile yeni özel işletmecilerin rekabeti demektir. Ne var ki eğer, yeni işletmecilerin önü, bugüne kadar olduğu gibi tıkanır ve rekabet edebilir hale gelmelerine izin verilmezse, devlet tekeli Türk Telekom “özel tekel” haline gelir. İstediğimiz bu değildir. Kimsenin istediği bu değildir. Türkiye’ye kimse bunu kabul ettiremez.
Turk.internet.com: Özelleştirmeyi kazanan firma ile ilgili bazı görüşler öne sürülüyor. Türk firması olmaması ya da fiyat gibi konular. Siz Telkoder olarak bu konuda ne düşünüyorsunuz ? Ya da soruyu şöyle soralım.. neden bir Türk firması alamadı? Türk Telekom özelleşmesine Türk ortaklı firmaların girdiğini biliyoruz ama geçen yıl serbestleşme başladı. Bu firmaları biz neden ihalede görmedik ?
Yusuf Ata Arıak : İhalede birinci (ve hatta ikinci) gelen firmaların ve fiyatın üzerinde durmak, artık bir spekülasyondur.
Ancak çıkarılacak önemli bir ders var: Türkiye’de son 10 yıldır, sabit hatları kullanan ve yeterli büyüklükte bir telekom veya internet firması ortaya çıkamadı; bu yönde çaba harcayan tüm firmalar, Türk Telekom “özelleşti/özelleşiyor” diye diye, “aman değeri düşmesin” bahaneleriyle 10 yıldır kıyıma uğruyor. Sonuçta yaklaşık 500 milyon Dolar tutarında yatırım ve emek, heba edildi. Bu kayıplardan ders çıkarmalıyız. Artık yerli firma kıyımına son verilmelidir.
Turk.internet.com: Şimdi geçen haftanın konusuna dönersek. Özelleştirme sonrası “ÖZEL TEKEL” e hayır diyorsunuz. Bunu açar mısınız?
Yusuf Ata Arıak : Serbestleşmenin ve onun içindeki özelleşme unsurunun anlamı “devlet tekeli’ nden çıkış” demektir. Tekel durumundaki kuruluş dışında bir serbest / alternatif sektör oluşmaz veya var olanlar yokedilirse, tekel kuruluş özel ellere geçse de adı “özel tekel” olur. O nedenle biz, özelleştirmeye kuşkusuz karşı değiliz, ama tekel durumunun devamına karşıyız. Serbestleşme istiyoruz. Bunun için de, bugüne kadar engellenen ve ezilen serbest sektörün önünün, özelleşme fiilen gerçekleşmeden önce açılmasını istiyoruz. Hem alternatif yerli işletmecilere ve hem de vatandaşlarımıza seçme hakkı istiyoruz.
Turk.internet.com: Diğer sorum; Telkoder ile Türk Telekom arasında geçen yıl ara bağlantı imzalanma döneminde tatsızlık yaşandı. İhaleyi kazanan firmayla aynı tatsızlıklar yaşanır mı sizce?
Yusuf Ata Arıak : Türk Telekom ile yeni işletmeciler arasında, sadece ara bağlantı görüşmelerinde değil, daha sonra da sürekli tatsızlık yaşanıyor. Örneğin yeni, yerli ve lisanslı işletmeciler, Türk Telekom’ un şikayetleri sonucu olarak “dolandırıcı” suçlamasıyla mahkemelerde süründürüldü. Bu davaların tümünü işletmeciler kazanıyor, ama yıllar geçti, emekler, zamanlar heba edildi. Yüksek fiyata satma gerekçesi arkasında bürokrat saltanatı sürdürüldü.
Sektörümüzün ve işletmecilerimizin TELKODER’ le birlikte verdiği mücadele inanılmazdır. Hala ve inatla mücadele ediyoruz. Sular denize akacak ve ülkemiz de rekabetin, kalitenin ve ucuzluğun nimetlerine kavuşacaktır.
Özelleşme sonuçlanır ve ihaleyi kazanan firma Türk Telekom yönetimine geçerse, bugüne kadar süren tatsızlıkların yaşanmaması üç hususa bağlı:
Serbestleşmenin, altyapı lisanslarının ve hazır olan Kablo TV lisanslarının verilmesi. Altyapıda Türk Telekom’ a bağımlılığın ortadan kaldırılması. Çünkü Kablo TV şebekesi yalnız televizyon değil diğer altyapı hizmetlerini ( hızlı internet, data, ses ) vermeye uygundur.
Telekomünikasyon Kurumu’ nun giderek daha güçlü ve kararlı olarak sektörün önünü açması, muktedir olduğunu göstermesi.
Türk Telekom’ un yeni yöneticilerinin aklıselim sahibi insanlar olarak, bugün ortadan kalkmış olan medeni diyaloğu başlatmaları. Geçmişten sorumlu değiller ve geçmişin esiri olmadan, medeni ve adil rekabeti ve bu çerçevede çalışmayı düşünmeleri.
Turk.internet.com: Yeni işletmecilerin ve altyapı rekabetinin önü açılmadan, Türk Telekom “Özel tekel” haline dönüşürse başka neler olur ?
Yusuf Ata Arıak : Herkes serbest sektörün ve o arada TELKODER’ in ve diğer ilgili sektör derneklerinin sesine kulak versin. Bir devlet ve bir hükümet, dünyanın en yüksek lisans ücretleriyle yüzlerce lisans dağıtıp, sonra da bu lisansların bir işe yaramamasına göz yumamaz. Hiç kimse, “serbestleşme oldu, lisanslar verildi” deyip kendi yerli girişimcisini önce “devlet tekel” ine, sonra “özel tekel” e mahkum edemez. Kimse, özelleştirme ile işinden ayrılabilecek insanlara bir umut kapısı olacak yerli işletmecilerin kırıp geçirilmesine göz yumamaz. Göz yummayı düşünenler, iyi niyetle özelleştirmeyi destekleyenleri kandırmış olurlar.
Yerli yatırımcı / girişimciler ve vatandaşlarımız, derhal somut serbestleşme adımlarını ve altyapıda rekabeti bekliyorlar. Ulaştırma Bakanlığı’ nda bekleyen Kablo TV lisansları ve Telekomünikasyon Kurumu’ nun yeni altyapı lisanslarını ve tekel gücünü kullanan Türk Telekom’ un değil Telekomünikasyon Kurumu’ nun adil kararlarını bekliyorlar.
