Elektrik Mühendisleri Odası Telekomünikasyon Kurumu’na bir çağrı yaptı. Çağrıda “Türk Telekom’un özelleştirilmesinin üzerinden yaklaşık 1 yıl geçmişken, şehir içi telefon görüşmelerine yüzde 20 gibi enflasyonun oldukça üzerinde zam yapılması gündeme getirilmiştir. Telekom’un yapmak istediği zam, şehirlerarası ve milletlerarası görüşmelere yapılacak indirimlerle örtülmeye çalışılmaktadır.” deniliyor.
Elektrik Mühendisleri Odası, Türk Telekom’un “sabit ücrete zam, uzun mesafe telefon hizmetlerine indirim” olarak açıklanan tarife değişikliği konusunda Telekomünikasyon Kurumu’na bir çağrıda bulundu. Odanın çağrısı şu şekilde;
Türk Telekom’un özelleştirilmesinin üzerinden yaklaşık 1 yıl geçmişken, şehir içi telefon görüşmelerine yüzde 20 gibi enflasyonun oldukça üzerinde zam yapılması gündeme getirilmiştir. Telekom’un yapmak istediği zam, şehirlerarası ve milletlerarası görüşmelere yapılacak indirimlerle örtülmeye çalışılmaktadır.
Rekabet Kurulu’nun değerlendirmelerinde, şehir içi, şehirler arası, uluslararası ve cep telefonu görüşmelerinin her biri ayrı pazar olarak tanımlanmaktadır. Türk Telekom da şehir içi sabit telefon görüşmelerinde tam bir tekeldir ve bu kamu hizmetinin yerini ne cep telefonu ne de internet gibi herhangi bir iletişim aracının alamayacağı resmi kurumlar tarafından söylenmektedir. Böylesi tekel konumundaki bir kamu hizmetinin fiyatının yalnızca şirketin kar çıkarlarına terk edilemeyeceği açıktır.
Öncelikle 2005 yılı itibariyle Türk Telekom’un konuşma gelirlerinin yüzde 38 gibi en büyük bölümünü şehir içi görüşmelerin oluşturduğunun altını çizmek gerekmektedir. Telekom, uluslararası aramalar ve şehirler arası aramalarda kaybettiği gelirleri şehir içi konuşma ücretlerini zamlandırarak karşılamak istemektedir.
Türk Telekom’un özelleştirme öncesinde yasal olarak tekel konumunun kaldırılmasıyla, şehirlerarası ve uluslar arası görüşmeler özel sektör için yeni kar kapısı haline gelmiştir. Telekom’un altyapısını kullanan şirketler, şehirler arası ve uluslararası çağrıları internet olanaklarıyla taşımakta, ancak yine Telekom’un altyapısıyla sonlandırmaktadırlar. Şehir içi görüşmelerde ise böyle bir aktarım olanağı bulunmamaktadır. Bu nedenle Telekom’un tekel durumu devam edecektir.
Türk Telekom kendi altyapısını özel şirketlere kullandırarak, şehirlerarası ve milletlerarası görüşmelerdeki hakimiyetini kaybetmeye başlamıştır. Telekom’un kamunun elinde olduğu 2003, 2004 ve 2005 yılı konuşma gelirlerine bakıldığında, şehir içi görüşmelerinde gelir düzeyini koruduğu, ancak şehirlerarası ve uluslararası aramalardaki gelir düzeyinin ise 2004 yılında yüzde 5, 2005 yılında yüzde 31 azaldığı görülmektedir. Bu azalışın 2006 yılında da devam etmiş olduğunu söylemek kehanet olmayacaktır. En azından 2005 yılındaki gerileme eğiliminin 2006 yılında da devam ettiğini varsaysak bile 2006 yılı itibariyle Türk Telekom’un şehirlerarası ve uluslararası arama gelirleri 2005 yılındaki 1 milyar 218 milyon YTL düzeyinden 841 milyon YTL’ye düşmüş olduğu hesaplanmaktadır.
Türk Telekom’un 2007 yılında pazar payını daha da kaybetme tehlikesini öngörerek, bu alanda indirime gitmek istediği, ancak yapılan indirimin faturasını da şehir içi görüşmelere zam yaparak karşılayacağı ortaya çıkmaktadır. Nitekim EMO’nun yaptığı hesaplamalar, açıklanan şehirlerarası ve uluslararası görüşmelerde yüzde 55 indirim ile şehir içi görüşmelere yüzde 20 zammın yaklaşık olarak aynı parasal değeri ifade ettiğini göstermektedir.
Türk Telekom’un en büyük gelirini oluşturan şehir içi görüşmelerin yüzde 20 zamlanması durumunda 2005 yılı itibariyle 2 milyar 847 milyon YTL olan bu alandaki geliri 3 milyar 416 milyon YTL’ye çıkacaktır. Böylece halkın cebinden yaklaşık 570 milyon YTL Türk Telekom tarafından fazladan tahsil edilecektir.
2006 yılında 841 milyon YTL’ye kadar gerilemiş olduğunu gördüğümüz Türk Telekom’un şehirlerarası ve uluslar arası görüşme gelirlerinde yapılacak yüzde 55 indirim de 462 milyon YTL’ye denk gelmektedir.
Türk Telekom özelleştirilirse daha ucuza iletişim sağlanacağı iddiasının geçersiz olduğu ortaya çıkmıştır. Yaratılan özel tekel, kaşıkla verip, kepçeyle geri almak istemektedir. Üstelik bu faturanın büyük bölümünü yine sade vatandaş ödeyecektir. Çünkü, konut abonelerinin faturalarının büyük bölümü şehir içi aramalardan oluşmaktadır.
Tüketicinin Tercih Şansı Yok
Türk Telekom mevcut tarifesinde şehir içi aramalarda, seçilen hat tipine göre dakika başına 5.32 Ykr ile 6.38 Ykr arasında değişen ücretler uygulamaktadır. En çok kullanılan ve tercih yapılmaması durumunda uygulanan StandartHATT tarifesinde, şehir içi aramalar için uygulanan ücret 6.38 Ykr’dir. Bu ücret, yüzde 20 zamla önce 7.66 Ykr’ye, sonra da yüzde 15 Özel İletişim Vergisi uygulanmasıyla 8.81 Ykr olarak tüketiciye yansıyacaktır.
Cep telefonları da tüketiciler için bir seçenek oluşturmayacaktır. 3 cep telefonu işletmecisinin tarifeleri incelenirse, bir cep telefonundan sabit telefona yapılacak arama ücretleri, Telekom’un şehir içi görüşme tarifesinin en az 2 katıdır.
Zam Talebi Yasal Değil
406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu’nda, telekomünikasyon hizmetlerinin ücretlendirilmesine ilişkin düzenlemeleri, Telekomünikasyon Kurumu’nun belli ilkelere göre yapması öngörülmektedir. Bu ilkelerden biri de “…yatırım ve işletme maliyetleri de dahil olmak üzere mümkün olduğunca ilgili hizmetin maliyetlerini yansıtacak şekilde belirlenerek, tarifelerin dengelenmesi esas olup, bir hizmetin maliyetinin diğer bir hizmetin ücreti yoluyla desteklenmesinden veya karşılanmasından kaçınılır” biçiminde düzenlenmiştir. Bu ilke kapsamında Türk Telekom’un uluslararası ve şehirlerarası görüşmelerde kaybedeceği geliri şehir içi görüşmelerden çıkarmaya çalışması kabul edilemez bir durumdur.
Telekomünikasyon Kurumu tarafından yayınlanan Tarife Yönetmeliği’ne göre, zaten kurumun bu koşullar altında yeni tarifeye onay veremeyeceği düzenlenmektedir. Yönetmelikte, “1) İşletmecinin etkin piyasa gücünün bir sonucu olarak ortaya çıkabilecek aşırı fiyatları içermeyecek, 2) Rekabetin kısıtlanmasını hedefleyen fiyat indirimlerini ihtiva etmeyecek” hükümlerinin gereği sağlanmadığı sürece tarifelere Telekomünikasyon Kurumu’nun onay vermemesi öngörülmektedir.
Elektrik Mühendisleri Odası olarak Telekomünikasyon Kurumu’nu görevini yapmaya çağırıyoruz.
ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI
40. DÖNEM YÖNETİM KURULU
