Başta Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım ve BTK Başkanı Sayın Acarer olmak üzere tüm ilgili kamu otoriteleri ile, Türk Telekom, GSM işletmecileri ve alternatif işletmeciler ile Japonya, İngiltere ve AB’den önemli uzmanların katıldığı “HER EVE HERKESE ÇOK HIZLI İNTERNET” konulu toplantı 16 Mart tarihinde İzmir’de yapıldı.
Telekomünikasyon alanında son yıllarda gerçekleşen teknolojik gelişmeler sonucunda ses, veri ve görüntü hizmetlerine olan talepte büyük artışlar ortaya çıkmıştır. Günlük hayatımız giderek daha fazla bilgiye ulaşmayı gerektiriyor.Bu da herkesin yüksek hızlı hatlardan haberleşebilmesi için gereken “Evlere Kadar Çok Hızlı Haberleşme Altyapısı”nın kurulmasını şart hale getiriyor.
Evlere kadar hızlı haberleşme hatlarının, yani fiber optik hatların çekilmesi konusu son 10 yılın en popüler telekom konularından birisi. Bu yeni hatların hızla ve ülke sathına yaygın şekilde tesis edilmesi, ülkelerarası yarışın en önemli önşartı sayılıyor. Mesela Avrupa Birliği’nde bu amaca dayalı hedefler, teşvikler ve rekabet destekleri uygulamaya çoktan girmiş durumda. Birçok AB ülkesi önümüzdeki 3-5 yıl içinde evlerin yarısına 100 MB hızındaki fiber hatlarla ulaşmayı, kalan evlere de 20-30 MB hızın sağlanmasını planladı. Ne var ki uygulamalarda başarı kadar, başarısızlıklar da ortaya çıkmış durumda.
Her Eve Fiber Kablo tesisi ile genişbant internet pazarına ve telekomünikasyon alanına ivme kazandırılması, Türkiye’nin uluslararası düzeyde rekabet gücünün arttırılması ve Türkiye ekonomisinin sayılı ekonomiler arasına girebilmesi için sanılandan çok daha büyük önem sahip. Bu alandaki gecikme veya hatalı bir politika, telafisi çok zor bir geri kalışa yol açabilir diye öngörülüyor.
Konuyla ilgili olarak Türkiye, yüksek hedefler koymuş durumda. Bu hedeflere ulaşabilmek için gerek Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve gerekse Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nca tedbirler ve kararlar alınıyor. Çok yüksek hızlı (fiber) kablolarla, her eve hızlı ve yaygın şebekelerle süratle ulaşmak, zor bir süreçtir. Zaman alacak bu süreç tamamlanmaya çalışılırken ve sonrasında, hızla devreye alınabilecek mobil genişbant, kablo internet ve uydu genişbant olanakları da önemli fırsatlar sunabilir.
Bu bilgiler ve gelişmeler ışığında, başta Bakan Binali Yıldırım ve BTK Başkanı Sayın Acarer olmak üzere tüm ilgili kamu otoriteleri ile, Türk Telekom, GSM işletmecileri ve alternatif işletmeciler ile Kore, Japonya ve AB’den önemli uzmanların katılımıyla konunun etraflıca tartışılması amacıyla Sapanca Telekomünikasyon Zirve Toplantıları kapsamında bir toplantı yapıldı.
Toplantıya katılan bazı GSM ve diğer işletmeciler aşağıdaki konuları dile getirdiler.
Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkanı Serpil Timuray, aşağıdaki görüşleri ifade etti;
2023 hedeflerine ulaşmak için dünyadaki gelişmeleri yakından takip etmemiz ve elimizdeki kaynakları tüketici taleplerini en verimli karşılayacak şekilde kullanmamız gerekmektedir. Bunu başarırsak, hem ülkemiz, hem tüketiciler, hem de sektörümüz kazanacaktır.
Dünyada iletişimin geleceği genişbant, genişbandın geleceği mobildir. Bugün mobil genişbant aboneliği, sabit genişbant aboneliğinin yaklaşık iki katına ulaşmıştır. Nitekim, sektörümüzde mobil veri hizmetlerinin ve buradan sağlanan gelirin payı hızla artmaktadır. Bu alandaki büyüme, ses hizmetleri alanındaki büyümeden daha güçlüdür.
Geleceğe ilişkin tüm öngörüler artan kapasite ve kalite ihtiyacını işaret etmektedir. Bu ihtiyacı karşılamanın tek yolu sürdürülebilir şartlarla yapılacak yatırımlardır. Özellikle de transmisyon altyapısı burada ayrı bir önem taşımaktadır. Ancak bu sürecin sağlıklı işleyebilmesi açısından önemli noktalar bulunmaktadır.
Öncelikle halen yatırım yapmış operatörlerden sürdürülebilir şartlarda hizmet satın alınması hem zaman hem de kaynakların daha etkin kullanılması açısından maliyet tasarrufu sağlayacak; gerek ülkemiz gerekse de operatörler açısından bir sinerji doğacaktır. Operatörlerin ürün ve hizmetlerini güçlü bir altyapı beraberinde sunmaları elzemdir.
Bunun için yatırımı ve kapasite kullanımını rasyonelleştirecek önlemlerin şimdiden alınması gerekmektedir. Farklı operatörlerin, aynı hatta yatırım yapmalarının, başka bir deyişle duplike altyapıların oluşması sürdürülebilir bir büyüme modeli değildir. Bu nedenle, etkin ve rasyonel bir altyapı paylaşımı büyük önem taşımaktadır.
Türkiye’de 2023 yılında 14 milyon haneye 1Gbit erişim sağlanabilmesi için yapılması gerekenler, yatırım modelleri, AB ve diğer ülke uygulamaları, başarılı ve başarısız örneklerin tartışıldığı oturumda, konuşma yapan Avea CEO’su Erkan Akdemir, günümüzde artık hem dünyada hem de ülkemizde mobil iletişim sektörünün gündemine datanın oturduğunu belirterek,
“Kendi şebekemize baktığımızda, 2011’de data trafiğimizin yüzde 250 arttığını, bir başka ifadeyle 2010 yılındaki değerin 3,5 katına çıktığını görüyoruz. Akıllı cihazlara baktığımızda ise Ocak 2012’de önceki yılın aynı ayına göre satışların yüzde 35 düzeyinde arttığını görüyoruz”
diye konuştu. AB’nin 2020 hedeflerinde hızlı internetin temel konular arasında yer aldığının altını çizen Akdemir şöyle devam etti :
“OECD ülkelerini inceleyen bir çalışmaya göre; yüzde 10’luk bir penetrasyon artışı GSYİH’de yüzde 1’lik artış anlamına geliyor. Aynı şekilde bin yeni bağlantı 80 yeni iş imkanı demek. Ülkemizdeki mobil pazara bakacak olursak, hizmet kalitesi ve kapsama olarak baktığımızda dünya genelince zirveye oynuyoruz. Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında ödenen ücretler de oldukça makul düzeydedir. Tüm tüketicilere yansıyacak bir vergi indiriminin de pazara büyük katkısı olacağına inanıyoruz”
Mobil iletişim sektörünün bir dönüşüm geçirdiğini vurgulayan Akdemir, adil rekabet koşullarının sağlanması ve yatırımların teşvik edilmesinin önemine değinerek;
“Frekansların adil dağıtılması, adil rekabet ortamının sağlanması, datanın artan ağırlığı için hayati önem taşımakta. Bu sürdürülebilir büyüme için gerekli. Bugün iddialı olduğumuz kaliteli hizmeti, dataya dayalı yapıda da devam ettirebilmemiz gerekiyor. Artık görülüyor ki rekabetin odaklanması gereken alan yenilikçi hizmetler. Örneğin mevcut bir kulenin yanına daha yükseğini dikmek için rekabet etmenin müşteriye bir faydası yok. Altyapı paylaşımın farklı yöntemlerle giderek yayıldığını görüyoruz. Dördüncü nesil yeni teknolojilerle birlikte bunun çok daha yaygın hale geldiğine tanıklık edeceğiz. Böylelikle rekabet de, yatırım da daha fazla yenilikçi hizmetlere odaklanacak.Aksi taktirde sadece sektör olarak değil, ülke olarak da bunun olumsuz sonuçlarına katlanmak durumunda kalacağız”
dedi. Fiber yayılım stratejilerini Türkiye’nin 2023 vizyonuna paralel olarak belirleyen Turkcell Superonline Genel Müdürü Murat Erkan, kamu – özel sektör işbirliği üzerine kurulu bir model önerisinde bulundu. Erkan ise şunları söyledi :
“Turkcell Superonline’ın özünde ortak altyapı kullanımı olan model önerisine göre, öncelikle erişim şebekesi için bölgesel bazda en az iki omurga/altyapı firmasına ihtiyaç var. Bu firmalar sadece toptan erişimi yönetecekler ve yatırım zorunlulukları olacak. Yerel yönetimlerde bu modelde paydaş olarak yer alacaklar.”
Toplantıda özetle aşağıdaki konuların önemine değinildi;
Fiber altyapının inşa edilmesi ülkemiz için çok önemli, 3G ve 4G gibi teknolojiler çok hızlı internet için tamamamlayıcı
Fiber altyapının ülke çapında ve hızlı olarak kurulabilmesi için “Tesis Paylaşımı” çok önemli. Var olan pasif altyapıdan, yani kanal ve gözlerden, isteyen tüm işletmeciler makul ücret karşılığında yararlanabilmeli. Bu konuda Bakanlık ve BTK yol açıcı olmalı.
Geçiş Hakkı ile ilgili uygulamalar çok önemli. Geçiş Hakkı kuralları yerleşik operatör dahil tüm işletmeciler için net ve eşit olmalı. Bu konuda işletmecilere köstek değil destek olunmalı. Bakanlık tarafından Geçiş Hakkı konusunda yürütülen düzenleme ve tarifelendirme çalışması en kısa sürede sonuçlandırılmalı.
Her ülke fiber altyapı oluşturmak için kendi ülkelerine uygun çözüm ve yatırım modelleri uyguluyor. Bunların bazıları başarılı bazıları başarısız olmuş. Biz de diğer ülke örneklerini dikkate alarak kendi ülkemize uygun yatırım modelini oluşturmalıyız.
Rekabet çok önemli. Fiber yatırımları gerçekleştirilirken rekabetin sağlanmasına çok dikkat edilmeli. Fiber erişimi düzenlemeye tabi olmalı.
Teşvik, yatırım kolaylığı gibi unsurlar ile fiber, 4G gibi yatırımların özendirilmesi faydalı olur.
Toplantıdan aldığımız notları ve yabancı misafirlerle yaptığımız video söyleşileri pazartesi günü okuyabilirsiniz.
