Telekom Sektörü 2004 Değerlendirmesi – Rıdvan Uğurlu

Telekomünikasyon alanında tekel döneminin 2004 yılı başında sona ermesi nedeni ile bu yılın ayrı bir önemi olacağı, hareketli ve yeni gelişmelerin yaşanacağı bir yıl olması sektör ile ilgili her kesim tarafından bekleniyordu. Hareketlilik açısından beklenenler gerçekleşti, ancak sonuçlar pek de beklendiği gibi olmadı.

turk.internet.com Notu : Bu makale 2004 yılını sektör lideri şirketlerinin yöneticilerinin kendi kaleminden değerlendiren “2004 NASIL GEÇTİ DOSYA”sı kapsamındadır.
Biliyorsunuz 2004 yılı başına kadar Türk Telekom’a ait olan iki konudaki tekel hakkı yasal olarak sona erdi. Bunların birincisi “altyapı kurma ve işletme” hakkı, diğeri ise “telefon hizmetleri” idi.

Birinci konuda yaşananlar çok kolay özetlenebilir . 2004 yılında Altyapı kurma ve işletme konusundaki lisanslar verilmediği ve geçiş hakkı gibi düzenlemeler yayınlanmadığı için, bu konuda hiç bir gelişme olmadı ve Türk Telekom’un bu konudaki tekeli fiilen devam etti. Bu tekelin devam etmesinin olumsuz sonuçlarını ise ülke çapında yaşadığımız internet kesintileri ile hep birlikte yaşıyor ve görüyoruz.

İkinci konu olan telefon servislerinin serbestleşmesinde ise oldukça hareketli ancak bir o kadar da verimsiz bir yıl geçirdik. Öncelikle şehiriçi telefon servislerinin yeni işletmeciler tarafından verilmesine henüz imkan tanınmadığını hatırlatmakta yarar var. Sadece uzak mesafe telefon hizmetleri için lisans verilmiş durumdadır. Bu konudaki lisanslar 17 Mayıs 2004 tarihinden itibaren verilmeye başlandı. Arabağlantı sözleşmesi imzalanması için Türk Telekom’un, yeni lisanslı işletmeciler tarafından kabul edilemez şartlar ileri sürmesi üzerine, uzak mesafe telefon hizmeti lisansı almış olan işletmeciler TELKODER, TİD ve TÜTED öncülüğünde bir araya gelerek Temmuz ve Eylül ayları arasında çeşitli toplantılar yaptılar. Avrupa Birliği ortalamalarına göre arabağlantı ücretlerinin 14.000/18.000 TL olması gerektiğini duyurdular. Bu arada Türk Telekom, Ağustos ayında yeni işletmecilerin piyasaya girmesini zorlaştırmak için “%80 e varan indirimler” sloganı ile uzun yıllardır değiştirmediği uzak mesafe telefon tarifelerini büyük oranda düşürdü. Telekomünikasyon Kurumu, kademeli bir düşüş öngören Referans Arabağlantı ücretlerini Eylül ayında açıkladı. Ancak Türk Telekom bu ücretleri kabul etmeyerek, uzak mesafe telefon işletmecilerine kendi belirlediği ücretleri uygulamayı sürdürdü. Ticari zorunlulukları nedeni ile bu işletmecilerin bir kısmı itirazi kayıt ile arabağlantı sözleşmesi imzaladılar. Bugün 43 lisanslı uzak mesafe telefon işletmecisinin 21 tanesi arabağlantı sözleşmesi imzalamış, çok küçük bir bölümü ise servis vermeye başlayabilmiştir.

Bu olumsuz tablonun değiştirilmesi için bir kaç gün önce Telekomünikasyon Kurumu, uzak mesafe telefon hizmetinin önünün açacak, sektör tarafından memnuniyet ile karşılanan çok olumlu kararlar almıştır. Telekomünikasyon Kurumu’nun bu olumlu tutumu, sektöre işlerlik kazandıracak diğer kararları da çok yakında alacağına ilişkin beklentileri güçlendirmiştir.

Kablo TV ve Genişbant Sabit Telsiz Erişimi konularında da lisansların verilmesi için, Telekomünikasyon Kurumu çalışmalarını tamamlayarak yayınlanması için ilgili mercilere göndermiştir.

Son dönemde yaşanan bu olumlu gelişmeler, 2005 yılının da hareketli ancak 2004 yılının aksine, daha verimli geçeceği ve telekomünikasyon alanında gerçek serbestliğin sağlanacağına ilişkin ümitlerimizi güçlendirmektedir.