TÜBİSAD “Bilgi ve İletişim Teknoloji Sektörü 2015 Yılı Pazar Verileri” ne göre sektör, bir önceki yıla oranla TL bazında yüzde 18 büyümeyle 83,1 milyar TL oldu. İstihdam gücünü 113 bin kişiye çıkaran sektörün ihracatı da 2,2 milyar TL’ye ulaştı.
Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), 2015 yılı “Bilgi ve İletişim Teknoloji Sektörü Pazar Verileri”ni açıkladı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı Dr. Ömer Fatih Sayan, TÜBİSAD Başkanı Kübra Erman Karaca, Context CEO’su Howard Davies ve TOBB Telekomünikasyon Meclisi Başkanı Yusuf Ata Arıak’ın açılış konuşmalarını gerçekleştirdiği toplantıda proje danışmanı Deloitte Türkiye’nin Ortağı Tolga Yaveroğlu bir konuşma yaptı. TÜBİSAD Bilgi Merkezi Komisyonu Başkanı Mustafa Çağan da araştırma detayları hakkında bilgi verdi.
Toplantının açılış konuşmasını yapan TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Kübra Erman Karaca, “Bilgi ve İletişim teknolojileri Sektör Verileri” çalışmasının her yıl daha önemli hale geldiğini belirterek sektör hakkındaki değerlendirmelerini paylaştı. Sektörün Türk Lirası bazındaki büyümesinin sevindirici olmasının yanı sıra Türk Lirasındaki değer kaybının etkisi dikkate alındığında beklenen büyümenin gerçekleşmediğini, döviz kurlarındaki hareketlilik, yaşanılan iki seçim atmosferi, makroekonomik zorluklar ve ülkemizin jeopolitik konumundan kaynaklanan sorunların büyümede etkili olduğunu belirtti. Özellikle kamu projelerindeki ve yatırımlarındaki ertelemenin de önemli etkisini vurguladı. Yazılım ve ihracat tarafındaki büyümenin sevindirici olduğunu, önümüzdeki dönemde sıklıkla gündemde olacak dijital dönüşüm, endüstri 4.0, nesnelerin interneti gibi konuların gerek katma değerli ürünlerde gerek mobil ürünlerde etkin olacağı, bu açıdan; hem yazılım geliştirme hem de hizmet tarafında büyümeye olumlu etki edeceğini vurguladı. Karaca, Sektörün arzu edilen büyüme rakamlarını yakalayabilmesi için bütüncül bir siyasi sahiplenmenin şart olduğunu belirterek sektörün ihtiyacı olan nitelikli işgücünün sağlanması için de bir an önce önlem alınması gerektiğini belirterek şöyle devam etti:
“2015 yılı kurumların, hızlı gelişen teknolojiyi ve dijital dönüşüm stratejilerini konuştukları ve bunları planladıkları bir yıl oldu. 2016’nın ise bu stratejileri uygulamaya geçirdikleri ve daha somut adım attıkları bir yıl olmasını bekliyoruz.
2016 yılında hükümetin 64’üncü eylem planında BT endüstrisini direk ilgilendiren başlıkların yer alması oldukça sevindiriciydi. Yaklaşık 216 maddenin 40’ına yakını BT dünyasıyla ilgili. Sektörümüze çok önemli bir ivme katacağına inandığımız bu maddelerin yeni hükümet döneminde de dikkate alınarak, hayata geçirileceği bir sürecin yaşanmasını diliyoruz. Bu konuda üzerimize düşen görevi yerine getireceğiz”.
CONTEXT Türkiye Ülke Müdürü Erol Kuseyri, çoğunluğunu TÜBİSAD üyesi Bilişim Sektörü Donanım Distribütörlerinin oluşturduğu CONTEXT Türkiye Paneli’nin, 2015 yılında 11 öncü distribütörle 3.2 milyar dolarlık satış gerçekleştirdiğini belirterek şunları söyledi:
“Türkiye’de BT Donanım sektörünün yüzde 85’ini reel veriyle ölçebiliyoruz. EMEA bölgesinde bu oranımız yüzde 90 civarında. Dünya’daki en büyük BT Distribütör veri ağı tarafımızca işleniyor ve müşterilerimize bu verileri hızlı bir şekilde sunuyoruz. Reel verinin karar mekanizmalarında ne derece önemli olduğunu, 2016 ile yoğunlaşan global dalgalanmalarla çok net anlamış olduk. Şirket hedeflerinin artık klasik yöntemlerle öngörülemeyeceğini, şirketlerdeki karar mercilerinin bu durumlara göre hedeflerini sürekli revize ettiği görüyoruz”.
Burada da hızlı ve doğru bir şekilde yorumlanan verilerin, şirketlerde fark yarattığını belirten Erol Kuseyri “Proje ortağı Distribütörlerimize ve müşterilerimize sunduğumuz hizmetlerle firmaların bu süreçlerine destek oluyoruz.” diye ekledi.
Proje Ortağı TOBB Telekomünikasyon Meclisi’nin Başkanı Yusuf Ata Arıak ise
“Daha önceki yıllarda Ülkemizde Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BiT) sektörünün büyüklüğü hakkında farklı kurum ve kuruluşlar tarafından her yıl çeşitli çalışmaların yapıldığını ve kamuoyu ile paylaşıldığını hatırlıyorsunuzdur. Ancak gerek bu çalışmalarda kullanılan verilerin farklılığı, gerekse de sektör kapsamı konusundaki farklı yaklaşımlar nedeni ile birbirinden farklı sonuçların ortaya çıktığına şahit oluyorduk. Ortada paylaşılan rakamlar hem ülkemiz için tek, doğru ve geçerli verilere ulaşmamızı engelliyor hem de dünya standartlarında karşılaştırma yapmamız konusunda sıkıntılara neden oluyordu.
Bu soruna çözüm bulmak için 2013 yılında TOBB Telekomünikasyon Meclisi çatısı altında bir “Sektör Büyüklüğü Çalışma Grubu” kurduk ve tüm paydaşların katılımıyla çalışmalar yürüttük. Meclis üyelerinden katkı sağlamak isteyenlerin yanı sıra, daha önce bu konuda çalışma yapmış TÜBİSAD ve Kalkınma Bakanlığı’nı da bu gruba davet ettik. TOBB, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜİK den temsilciler de katkı sağladılar. Emeği geçen tüm paydaşlara teşekkür ediyoruz. ”
Beşincisi tamamlanan Bilgi Merkezi projesinin bu sene de bir parçası olmaktan çok mutlu olduklarını ifade eden Deloitte Türkiye’nin Ortağı Tolga Yaveroğlu, pazardaki yüzde 18 oranındaki büyümenin her ne kadar sevindirici olsa da bu büyümenin neredeyse yarısının döviz kuru artışından kaynaklandığını belirtti. Yaveroğlu şöyle konuştu :
“Sektördeki nitelikli işgücü açığını gidermeye ve iç pazar talebini arttırmaya yönelik girişimlere önem vermeye devam etmemiz gerekiyor. Özellikle son dönemde Türk Lirasındaki değer kaybını, bilişim şirketlerimiz hizmet ihracatı yönünde bir fırsat olarak değerlendirmelidirler”
2015 Bilgi ve İletişim Sektörü Pazar Büyüklüğü
TÜBİSAD adına açıklama yapan Bilgi Merkezi Komisyonu Başkanı Mustafa Çağan’ın verdiği bilgilere göre, Türkiye bilişim sektörünün 2015 yılında büyüklükleri şu şekilde sıralandı:
Bilgi ve iletişim teknolojileri toplam sektör büyüklüğü Türk Lirası bazında yüzde 18’lik büyüme ile 2015 yılında 83,1 milyar TL’lik hacme ulaştı.
Toplam sektör büyüklüğünü oluşturan iki ana unsurdan birisi olan bilgi teknolojileri Türk Lirası bazında yüzde 19’luk büyüme ile 27,4 milyar TL’ye, İletişim teknolojileri ise yüzde 17’lik büyüme ile 55,7 milyar TL’ye ulaştı. Böylece Bilgi teknolojilerinin Toplam pazar içindeki payı yüzde 33 oldu.
2015 yılında 27,4 milyar TL’lik büyüklüğe ulaşan bilgi teknolojileri sektörünün alt kategorilerindeki büyüklük şöyle oldu:
Bilgi teknolojileri donanım: 13 milyar TL
Bilgi teknolojileri yazılım: 9,7 milyar TL
Bilgi teknolojileri hizmet: 4,7 milyar TL
Bilgi Teknolojileri kategorisinde, bir önceki yıla göre en yüksek büyüme yüzde 25,1 ile hizmet kategorisinde gerçekleşti. Böylece, yazılım ve hizmet sektörünün toplam bilgi teknolojilerindeki payı, yüzde 53’e oranına ulaşmış oldu. Teknokentlerin nicelik ve niteliğindeki artış yazılım sektörünün büyümesine olumlu katkıda bulundu.
İletişim teknolojileri sektörü 2015 yılında 55,7 milyar TL büyüklüğe sahip oldu. Alt kategorilerin dağılımı ise şöyle oldu:
İletişim Teknolojileri donanım: 16,1 milyar TL
İletişim Teknolojileri elektronik haberleşme: 39,6 milyar TL
2015 yılında Bilgi Teknolojileri Hizmet ve Yazılım kategorilerinde yerlilik oranı ortalama yüzde 83 iken, bu oran Bilgi ve İletişim Teknolojileri Donanım kategorisinde ortalama yüzde 18 olarak gerçekleşti.
İhracat 2,2 milyar TL
Sektörün, toplam ihracat rakamı ise türk lirası bazında bir önceki yıla göre iki kat artarak 2,2 milyar TL’ye ulaştı. Toplam ihracatın yüzde 60’ı 1,360 milyar TL ile yazılımdan geldi. Yazılım ihracatı geçen yıla oranla yüzde 49 büyüdü. Yazılımdan elde edilen cironun yüzde on dörtlük kısmı ihracattan geliyor.
Toplam ihracatın yüzde 30’u ise teknokentlerden yapılıyor. Rapora göre, en fazla ihracat yapılan ülkeler Azerbaycan, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti, İngiltere ve Birleşik Arap Emirlikleri… Dolar bazında incelendiğinde ise 2015 yılı toplam ihracat büyüklüğü 788 milyon Amerikan Doları oldu. Amerikan doları bazında da en fazla büyüme yüzde 29 ile iletişim teknolojileri donanım, yüzde 20 ile yazılım kategorilerinde gerçekleşti.
İstihdam
Sektörün 2015 yılında bir önceki yıla göre istihdamı yüzde 2,2 artarak 113 bin kişi oldu. Bilgi Teknolojileri kategorisi toplam sektör içinde yüzde 66 pay ile 74 bin dört yüz kişiyi istihdam etti.
2016 yılı büyüme beklentisi
Araştırmanın sonuçlarına göre, 2016 yılında sektörde türk lirası bazında yüzde 15 ile 20, Amerikan doları bazında ise yüzde 5 ila 9 arasında büyüme bekleniyor. Büyümede ar-ge yatırımı ve inovasyonun en önemli faktör olacağını belirttiler.
Raporun değerlendirmesini ayrı bir yazı ile vereceğiz.
