Yusuf Ata Arıak : “Son 10 yılda hepimiz çok şey öğrendik. Firmalar, Düzenleyici Kurum ve Bakanlık. Çok şey öğrendik ve sınama, yanılmalarla, bilgi seviyemiz yükseldi. Derinlik, farklı boyutları görme yetimiz arttı. Dünyayı da iyi izledik ve bu tür köklü kararlar alınmadıkça, hem firmaların kaybedeceği, hem tüketici zarar göreceği, hem de sektörün tümden kaybedeceği, siyaset tarafından da net olarak farkedildi. Hatta bazı firmalardan da daha önce farkına varıldı.”
Geçtiğimiz günlerde Ulaştırma Bakanlığı bir yönetmelik yayınlayarak, sektörün önemli sorunu olan geçiş hakkını düzenledi. Benzer bir düzeneleme de BTK’dan geldi ve tesis paylaşımı konusunda karar alındı. Her 2 gelişmeyi sektörün derneği olan Telkoder’in Başkanı Yusuf Ata Arıak’a sorduk :
turk. internetcom : 2012 yılını bitirdik. Bu arada Telkoder’in de 10.cu yaşini kutladınız. Sizden bir 2012 değerlendirmesi istesek, en önemli olay neydi?
Yusuf Ata Arıak : 2012 yılının bence en önemli olayı, Türkiye’nin altyapı sorunlarına çok kesin bir müdahelenin başlamış olmasıdır. Türkiye’de telekom altyapısının gelişmesinin önündeki engelleri ve kurulmuş altyapıların adaletli olarak paylaşılması sorunlarını çözecek 2 önemli karar yılın son ayında ortaya çıktı.
Bunlardan birisi Bakanlık’ça düzenlenen “Geçiş Hakkı Yönetmeliği”, diğeri de BTK tarafından düzenlenen “Tesis Paylaşımı” konusudur.
Geçtiğimiz 7-8 yılda yeraltı şebekelerinin, alternatif işletmecilerce yapılmasının önünde “yaptırmama” yönünde, “birine yaptırıp, diğerine yaptırmama” yönünde ya da “astronomik fiyatla altyapı yapma izni verme” gibi sorunlar yaşandı.
Bakanlığın yeni yönetmeliği, bu engelleri kaldırma bakımından büyük bir adımdır.
İkinci büyük adım ise, var olan altyapıların, herkesce adil bir şekilde kullanılması ile ilgili BTK kararıdır. BTK buraya radikal bir şekilde müdahele ediyor. Dolayısıyla altyapıya sahip olanın “delidumrulluk” dönemi bitiyor. “Hizmet Çeşitliliğinin ve Rekabetinin” olması gereken seviyeye çıkabileceği bir ortam yaratılmış oluyor.
Sektör her 2 konuda da, devrimci denebilecek tutumları dolayısıyla sayın Bakan’a ve BTK Başkanına teşekkür borçludur.
Turk.internet.com : Bu 2 düzenlemeye biraz geç ve zor gelindi. Acaba nasıl bir gelişme bunları mümkün kıldı?
Yusuf Ata Arıak : Biliyorsunuz biz Telkoder olarak, hep bu konuları dile getirdik. Ama bu noktaya gelinmesi zaman aldı. Meydana gelen gelişmeler haklılığımızı ortaya koydu. Sadece belirli amaçlar değil, Türk telekom pazarının gelişmesi yönünde çalıştığımızı herkes gördü.
Son 10 yılda hepimiz çok şey öğrendik. Firmalar, Düzenleyici Kurum ve Bakanlık. Çok şey öğrendik ve sınama, yanılmalarla, bilgi seviyemiz yükseldi. Derinlik, farklı boyutları görme yetimiz arttı. Dünyayı da iyi izledik ve bu tür köklü kararlar alınmadıkça, hem firmaların kaybedeceği, hem tüketici zarar göreceği, hem de sektörün tümden kaybedeceği, siyaset tarafından da net olarak farkedildi. Hatta bazı firmalardan da daha önce farkına varıldı.
Turk.internet.com : Yusuf Bey ben TID Başkanı olarak, bu gelişmelerin İnternet-Telekom tüketicisine ne getireceğini de sormak isterim.
Yusuf Ata Arıak : Tüketici açısından, bu kararların orta vadedeki sonuçları, hem seçme özgürlüğü, kalite ve hızın yükselmesi ve fiyatlarda düşüştür. Gereksiz ve tekrar eden yatırımlar önleneceği için, ucuzluk sağlanacaktır. Kaynaklar verimli sağlanmış olacaktır. Her savrukluğun bedelini aslında tüketici öder. Yeni dönemde gereksiz yatırımlar ortadan kalkacağı için fiyatların inmesi mümkün olacaktır.
Servis sağlayıcı firmaların, altyapı kendilerinin olmasa bile, kaliteli ve iyi fiyatlı ve yepyeni hizmetleri sunmaları çok daha kolaylaşacaktır.
Turk.internet.com : Türk Telekom sektöründe bir durgunluk görüyoruz. ADSL sayısı artmıyor, sabit telefon sayısı gün geçtikçe geriliyor. Mobil telefon kullanıcı sayısı da sabit gibi, sadece mobil veri artıyor. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Yusuf Ata Arıak : Biraz önce bahsettiğimiz konularla da bağlantılı olarak, yatırım yapmayı, işletmeciliği zorlaştıran, yatırımcının önüne daha işe başlamadan çıkan engelleri temizlemeden ve yaratıcılığı, işbirliğini teşvik eden bir ortam yeterince oluşmadan, sektördeki gelişme bir yere kadar oluyor.
Nitekim, hem geçiş hakkı, hem tesis paylaşımı olmayan sabit şebekede, ADSL de bir yerden ileriye gidemiyor, sabit abone sayısı da dramatik bir şekilde düşüyor. Sabit ses de toplam ses içinde sürekli geriliyor.
