Yusuf Ata Arıak : Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği TELKODER, sektörümüzün son 8 yılda yoğunlaşan serbestleşme sürecinin inşa edicilerinden birisidir. 3 yıl önceki ve bu yılki yasa hazırlıkları ve TBMM Komisyonundaki görüşmeler, bizim ilgili tüm kesimlerle birlikte çalışmamızı gerektirdi : Ulaştırma Bakanlığı, Telekomünikasyon Kurumu, Rekabet Kurumu, TBMM Komisyonu, Siyasi Partiler, sektörümüzün önde gelen şirketleri, ilgili basın kuruluşları, basın mensupları… Sonuçta olabildiğince ortak bir zeminde buluşuldu.”
Sapanca “Elektronik Haberleşme Yasa Tasarısı ve Ötesi” başlıklı toplatının diğer haberler ve röportajlar için burayı tıklayınız.
Hafta sonunda Sapanca’da düzenlenen “Elektronik Haberleşme Kanunu ve Ötesi” başlıklı toplantının evsahibi olan Serbest Telekom İşletmecileri Derneği Telkoder’in Başkanı Yusuf Ata Arıak ile toplantı konusunda görüştük :
turk.internet.com : Telkoder neden böyle bir toplantı düzenledi?
Yusuf Ata Arıak : Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği TELKODER, sektörümüzün son 8 yılda yoğunlaşan serbestleşme sürecinin inşa edicilerinden birisidir. 3 yıl önceki ve bu yılki yasa hazırlıkları ve TBMM Komisyonundaki görüşmeler ,bizim ilgili tüm kesimlerle birlikte çalışmamızı gerektirdi : Ulaştırma Bakanlığı, Telekomünikasyon Kurumu, Rekabet Kurumu, TBMM Komisyonu, Siyasi Partiler, sektörümüzün önde gelen şirketleri, ilgili basın kuruluşları, basın mensupları… Sonuçta olabildiğince ortak bir zeminde buluşuldu.
Düşündük ki bu çalışmaların bir kutlamasını ve değerlendirmesini yapmak, sonra da ötesine bakmak için biraraya gelelim. Katkısı olanlara teşekkür edelim. Birbirimizi daha yakından tanıyalım, birlikte iş başarmanın önündeki insani/duygusal engelleri azaltalım.
Böylece bugün, sektörümüzü yüceltecek lider insanların bir çoğunu biraraya getirebildik.
Bu buluşma, “bardağın boş tarafını doldurmak için”di. Bu buluşma, biraraya gelenlerin kendi özel görüş ve kimliklerini koruyacağı, ama hiçbir kesimin diğerini dışlamasına veya diyalog dışı tutmasına razı olmayan bir ortamı desteklemek içindi. Bu buluşma,rekabeti-büyümeyi-dayanışmayı getirecek bir İKLİM yaratmak içindi. Çözümlerin, bu İKLİM içinde yeşereceğini düşündük.
Katılanların hepsine teşekkürler ediyoruz.
turk.internet.com : Ulaştırma Bakanı bu toplantıya hazırlıklı gelmiş. Vergi, kablo ve şehiriçi gibi konularda ilginç süprizleri oldu. Bu konulara nasıl bakıyorsunuz, Telkoder olarak?
Yusuf Ata Arıak : Ulaştırma Bakanımız ile diyalogumuz bu toplantı ile başlamadı. Toplantı öncesindeki aylarda çeşitli vesilelerle sektörün serbestleşmesinin önündeki önemli engelleri ve çözüm yollarını kendilerine ilettik. Bizi çok yakınlık göstererek ve ilgi ile dinledi. Aynı konuları düzenli olarak Telekomünikasyon Kurulu ile de görüşmekteyiz. Sayın Acarer’in de dengeli,yapıcı ve güvenilir kişiliğiyle çok katkısı oldu. Bu yüzden bu açıklamalar bizim için fazla sürpriz olmadı. Sayın Bakan, mantıklı bir insan. Bu yüzden diyalog içerisinde olmanın faydası bu açıklamalar vesilesiyle bir kez daha gözler önüne serildi.
Şehiriçi telefon hizmetinin rekabete açılması gecikmiş bir konu. Bildiğiniz gibi bu konudaki Yönetmelik geçen yılın Ağustos ayında yayınlandı. Ancak Danıştay bu Yönetmeliğin yürütmesini durdurdu. Şimdi Danıştay’ın yürütmeyi durdurma gerekçelerine uygun yeni bir Yönetmeliğin süratle çıkarılması, lisans bedeli tesbit edilerek şehiriçi telefon lisanslarının verilmesi gerekiyor. Sayın Bakan bu işlemin en kısa sürede yapılacağı sözünü verdi.
Bilindiği gibi, Kablo TV şebekesi üzerinden hızlı internet dahil her türlü haberleşme hizmetleri verilebilmekte ve 2,5 milyon aboneye ulaşan bir yaygınlığı var.Bu nedenle Türk Telekom’un sabit telefon şebekesinden sonra ikinci milli sabit haberleşme altyapımız, kablo şebekesidir. Sayın Bakan, Kablo TV şebekesinde yaşanan hukuki sürecin sonucu beklenmeden rekabete açılacağını ve altyapıya dayalı rekabetin tesis edilmesinin sağlanacağını belirtti. Bu, çok önemli bir karardır.Sahip olduğumuz bir hazinenin ülke yararına değerlendirilmesidir.
Sayın Bakan’ca verilen diğer bir olumlu haber de şudur : Genişbant internet pazarındaki pazar payları dengesizliğinin giderilmesi için, TTNet’in Pazar payının %80’e düşmesine veya 2009 yılının sonuna kadar, TTNet dışındaki yeni işletmecilere Veri Akış Erişimi ve AL-SAT toptan fiyatlarında %2,6 ile %3,8 arasında ilave indirim yapılması. Bu süre içerisinde TTNet’ten yeni işletmecilere abone geçişlerinde 29 YTL bağlantı ücreti alınmaması. Ortak Yerleşim ve YAPA konularında yaşanan sorunların kısa sürede ortadan kaldırılması için gerekli önlemler alınması. Bunlar olumlu adımlardır.
Sayın Bakan, Telekomünikasyon hizmetlerinden alınan vergilerin indirilmesi için ilk olarak İnternet erişimi hizmeti üzerinden alınan %15 ÖİV’nin 2009 başından itibaren kaldırılması için çalışılacağını belirtti.
Serbestleşmenin gerçekleşmesi için verilen bu sözler çok önemli. Bunlara teşekkür ediyor ve sonuçlarını bekliyoruz.
turk.internet.com : Bugün telekom sektörünün durumu nedir? Bir özetleme yapabilir misiniz?
Yusuf Ata Arıak : Sektörümüze kısa bir bakış yaparsak, 2000 yılında çıkarılan 4502 sayılı Kanun ile başlayan serbestleşmede yaşanan gelişmeler şöyledir:
2001 yılında Telekomünikasyon Kurumu kurularak çalışmalarına başlamış, ilk lisanslar 2002 yılında verilmiştir. Telekomünikasyon hizmetleri pazarının toplam büyüklüğü 2007 yılı sonunda yaklaşık 16 Milyar Dolardır. Serbestleşme çalışmaları devam eden sabit telefon ve internet erişimi alanında 10-15 lisanslı işletmeci faaliyette bulunduğu halde, henüz yeterli rekabet ortamı sağlanamamıştır. 2008 yılında Sabit Telekomünikasyon Hizmetleri alanında Türk Telekomünikasyon A.Ş.’nin ciro payının %94, İnternet Erişimi alanında ise TTNet’in ciro payının %95 olduğu görülmektedir. Şehiriçi haberleşmenin rekabete açılması beklenmektedir. 2000 yılı öncesinden itibaren rekabetin başladığı Mobil Hizmetler alanında Türkcell’in yaklaşık %56 ile en büyük paya sahip olduğu, Vodafone ve Avea tarafından takip edildiği gözlenmektedir.
Serbestleşmenin başladığı 2000 yılından bu yana geçen 8 yıllık sürede, bir sabit ve üç mobil operatörlü yapı büyük ölçüde aynı kalmış ve telekomünikasyon hizmetleri alanında yeni markaların oluşması malesef sağlanamamıştır.
1990’lı yıllardan itibaren ülkemizin telekomünikasyon hizmetleri alanında yaşanan özelleştirme, birleşme ve devir almalar ise aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir;
Türk Telekomünikasyon A.Ş.’nin hisselerinin %55’i 2005 yılında Öger Telekomünikasyon A.Ş. ye satılarak özelleştirilmiş ve ardından Hazineye ait hisselerin %15’i 2008 yılında halka arz edilmiştir. Telsim 2006 yılında blok olarak Vodafone’a satılmış, Aycell ile Aria 2004 yılında birleşerek Avea adını almıştır. Kablo TV şebekesi 2005 yılında Türksat’a devredilmiştir. 2008 içerisinde özelleştirilmesi beklenmektedir. Sabit telekomünikasyon hizmetleri alanında lisanslı işletmeciler arasında birleşme ve satınalmalar devam etmektedir.
TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu tarafından kabul edilen ve Genel Kurul’da kabul edilmesi beklenen “Elektronik Haberleşme Kanunu Tasarısı”, piyasa aksaklıklarının giderilerek ülkemizin telekomünikasyon pazarının serbestleşmiş, rekabete açık ve olgun hale getirilmesi sonucunda, bu alanda yatırım ve istihdamın arttırılması, vatandaşlarımızın telekomünikasyon hizmetlerini daha ucuz ve yaygın olarak kullanabilmesi için önemli bir fırsat yaratmıştır.
turk.internet.com : Toplantı sizce yararlı oldu mu?
Yusuf Ata Arıak : Toplantıya katılanların hepsi çok memnun ayrıldı ve bu toplantının tekrarlanmasını istediler. Bu nedenle toplantının faydalı olduğu ve sektör içi diyalogun geliştirilmesi amacına ulaştığını söyleyebiliriz.
